YUVAM Hesabı hakkında merak edilenler

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından başta vatandaşlarımız olmak üzere Türkiye dışında yerleşik gerçek kişi ve firmaların tasarruflarını Türkiye’de yerleşik bankalarda değerlendirmelerine imkan tanıyan YUVAM hesapları ile ilgili TCMB Frankfurt Temsilciliği’yle hesapların içeriği ve işleyişi hakkında bilgi edinmek amacıyla bir görüşme yaptık. Bu konuda merak edilen soruları Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Temsilcisi/Ekonomi Ataşesi Yavuz Yeter’e sorduk.

Son zamanlarda muhtelif kanallarda TCMB tarafından oluşturulan YUVAM adlı mevduat ürünü hakkında bilgiler yer alıyor. Bu ürün hakkında sizden bilgi alabilir miyiz? YUVAM nedir?
Konu hakkında bilgi paylaşımına imkan verdiğiniz için sizlere kurumum adına teşekkür ederim. Sorunuzda işaret ettiğiniz gibi YUVAM bir mevduat ürünü. Sistem, özü itibarıyla birden fazla amaca hizmet etmek üzere oluşturulmuş inovatif bir finansal ürün. Tasarruflarına risksiz ve daha yüksek getiri elde etmek isteyen yurtdışında yerleşik vatandaşlarımız, yurtdışı yerleşikler ve bu kişilerin ortak olduğu yurtdışında yerleşik firmalar için oluşturuldu. Ürün, global ölçekte geniş bir coğrafyaya yayılmış ülkemiz diasporasının kullanımına sunuldu.

Bu sistemde TCMB ve Türkiye’de yerleşik bankaların rolü nedir?
TCMB tarafından mevduat hesaplarının yurtiçinde yerleşik bankalarımızda açılması hedeflenmektedir, yani YUVAM hesapları ülkemiz bankaları nezdinde açılmaktadır. Bu yöntemle TCMB tarafından tasarrufların kredi kanalından ülkemizin ekonomik gelişmesi için kullanılması amaçlanmıştır. TCMB hem bankacılık sistemimizin ilave kaynağa ulaşımını hem de bu kaynakların efektif kullanımı ile ihracat, istihdam ve ekonomik büyümeye katkı sağlamayı hedeflemektedir. YUVAM sisteminde TCMB, açılan mevduat hesaplarına ana para garantisi ve yıllık yüzde üç, iki yıllık vadede ise yüzde dört oranında ilave getiri vermektedir. Yani hesap sahipleri kur hareketlerinden kaynaklanan bir kayıp yaşamamakta, vade sonunda ana parasını ve en az garanti edilen getirisini almaktadır.

Ana para garantisi ve en az getiri ifadelerini vurguladınız, bu konuyu biraz daha açar mısınız?
Türkiye’de yerleşik bankalara YUVAM hesabı açılmak üzere döviz olarak gelen transferler, bankalar tarafından Türk Lirası mevduata dönüştürülüyor ve bu mevduatlara  bankalarımız Türk Lirası getiri veriyor. Vade sonunda kur hareketlerinden dolayı mevduat sahibinin anapara kaybının oluşmaması TCMB tarafından garanti edilmekte ve bankaların getirilerinin dışında ilave getiri TCMB tarafından ödenmekte. TCMB tarafından verilen ilave getiri tasarruf sahibinin bu üründen elde edeceği en az getiriyi göstermektedir, yani getiri bundan daha az olmayacak ancak kur hareketlerine göre daha fazla olabilecektir. Elbette, vade sonunda dileyen hesap sahibi talep ederse tekrar döviz alabilir. İçinde bulunduğumuz coğrafya açısından bakarsak, Avrupa Birliği ülkelerindeki düşük mevduat getirileri dikkate alındığında sistemin avantajları daha da netleşmektedir.  Katılım bankalarımız da bu sistemde yer almakta ve bu bankaların Danışma Kurulları tarafından ürüne icazet verildi. Faizsiz bankacılığı tercih eden vatandaşlarımız katılım bankalarımız üzerinden bu sistemden faydalanabilmektedir.

Bu imkândan faydalanmak isteyenlerin ne yapması gerekiyor?
Vatandaşlarımızın Türkiye’de yerleşik bir bankada açılmış hesabı varsa, bu hesaba tasarruflarını transfer ederek sistemden faydalanabiliyor. Vatandaşlarımızın Türkiye’de yerleşik bir bankada hesabı yoksa, önce hesap açtırması gerekiyor. Bunun içinde bankalarımızın yurtdışında yerleşikler için uzaktan hesap açma imkanları var. Kimlik ve görüntülü arama ile gayet basit, kolayca dünyanın her yerinde Türkiye’deki bankalarda hesap açabiliyorlar. Bankalarımız internet sitelerinde konuyla ilgili ayrıntılı bilgilendirme yapıyor.

İlave etmek istediğiniz başka bir husus var mı?
Kısa bir sürede global ölçekte ilgi gören bu ürün hakkında bilgi paylaşmamıza vesile olduğunuz için biz teşekkür ederiz. TCMB tarafından bu ürün sadece finansal mahiyet taşıyan bir yapıda değerlendirilmemektedir. Dünyanın birçok ülkesinde vatandaşlarımız ticari hayattan profesyonel hayata geniş bir yelpazede başarıyla çalışıyor. Burada amaç globalleşmenin ve teknolojik gelişmelerin hayatımızın her evresine sirayet ettiği bir dönemde yurtdışında yaşayan vatandaşlarımız ve ülkemiz arasındaki ilişkilere artı değer sağlayabilmek, yeni bir köprü oluşturabilmek ve bu ilişkilerin çok boyutlu devamına katkı sağlayabilmektir. Bu geniş perspektif Merkez Bankamızın bu ürünü oluşturmasındaki temel motivasyon olmuştur.

Söyleşi: Almanya Bülteni – Frankfurt