Mangal Keyfiniz Zehir Olmasın

Okul tatillerinin sona ermesinden sonra, pek çok insan yazın son günlerininin tadını park ve bahçelerde mangal yaparak çıkarıyor. Hazırlaması ve yemesi başlı başına bir keyif olan mangalın, pek çok çevre ve sağlık sorununu da beraberinde getirdiğinin farkında mıyız? Bu konuda hepimizin merak ettiği soruları okurlarımız adına Türkiye ve Uyum Araştırmaları Merkezi Vakfı (

TAM) tarafından göçmenlerin çevre bilinçlerinin geliştirilmesi adına ECOLOG Enstitüsü ile birlikte hayata geçirilen KLIMIG Projesi Sorumlusu Caner Aver'e sorduk. Aver'in değerlendirmeleri bu konuda bir çok bilinmeyene de ışık tutacak nitelikte.

Mangal yapmak sağlığa ve çevreye zararlı mıdır?
Doğru şekilde yapıldığı takdirde bir zarardan söz edilemez, ancak farkında olmadan yaptığımız yanlışlar böyle bir sonuca yol açabiliyor. Örneğin etin suyunun veya terbiyesinin ateşe damlayarak yanması ile zararlı kimyasallar ortaya çıkar ve bunlar mangalın dumanıyla beraber, pişirilen gıdalara karışır. Etlerin uzun süre ateşin üzerinde kalması da zararlıdır ve kansorejen madde taşıma riskini arttırır. Araştırmalar ızgara üzerinde aşırı kalmış bir etin, sigara dumanından 600 kat daha tehlikeli olabileceğini gösteriyor.

Mangalın dumanına karşı ne yapılmalı?
Gaz ve elektrikle çalışan ızgaralar dumansız ve sağlıklı mangal için iyi alternatifler sunuyorlar. Eğer yine de kömürde mangal keyfinden vazgeçilmek istenmiyorsa FSC damgalı kömürleri almakta yarar var. Bunun yanında kömürlerin DIN standartlarına uygun olup olmadıklarına bakmak gerekir. Bu şekilde plastik ve petrokok gibi zararlı maddeler içermeyen ve insanı çalışma koşulları ile üretilmiş kömürler satın alınmış olur.

Mangalı tutuşturmak da her zaman kolay olmuyor?
Mangal yakarken en iyi tutuşturma aracı talaş veya çıradır, bunun dışındaki tüm mamüller doğrudan ya da dolaylı olarak sağlığa zarar verir. Kimyasal nitelikteki yakıcı maddelerden kesinlikle uzak durulmalı, kağıt mamülleri de yanma anında kanserojen maddeler ortaya çıkarabiliyorlar.

Gıdaların kanserojen maddelere maruz kalmaması için başka nelere dikkat edilmeli?
Gıdaları, kömür beyaz bir kül tabakası ile örtülüyken yerleştirin. Kömür duman çıkarırken gıdaları yerleştirmek yanan kanserojen maddelerin yiyeceklere sinmesine yol açar. Pişirme esnasında ızgara ile kor ateş arasında en az 15 cm mesafe olmalıdır. Etlerin terbiyelenmesi esnasında ölçülü davranarak, damlamaların önüne geçilmelidir.

Mangal yaparken seçilecek gıda maddelerinde nelere özen gösterilmeli?
Et yerine daha fazla sebze pişirmekle yalnız sağlığınıza bir iyilik yapmakla kalmayıp çevreye de yararlı bir iş gerçekleştirmiş olursunuz. Şu anda dünyadaki iklime zararlı sera gazı salınımının beşte biri hayvancılıktan kaynaklanıyor. Bunun yanı sıra bölgeselürünleri kullanmak, taşımadan kaynaklanan çevresel zararlara karşi bor önlem olacaktır. Izgaraya konacak et dilimlerinin olabildiğince ince kesilmesi de faydalı olacaktır.

Röportaj: (Almanya Bülteni) - Essen