Herkese Yerel Seçim Hakkı
Federal Meclis, yerel seçimlere katılım hakkının Avrupa Birliği vatandaşları dışındaki yabancıları da kapsayacak şekilde genişletilmesini görüşmek üzere toplanan Federal Meclis’e hitap eden Yeşiller Partisi Göç ve Entegrasyon Sözcüsü Memet Kılıç’ın konuşmasını aynen yayınlıyoruz.
Geçtiğimiz yasama döneminde Yeşiller olarak, yerel seçimlerde oy kullanma hakkının Avrupa Birliği (AB) vatandaşı olmayanları da kapsayacak şekilde genişletilmesi için meclis bir yasa önergesi sunmuştuk. O dönemde tasarımız ne yazık ki CDU/CSU, FDP ve SPD partilerinin oylarıyla reddilmişti. Sosyal Demokrat Parti’nin bugün bu konuda bize katılmaya karar vermesi oldukça sevindirici. Bizler için şaşırtıcı olan ise Hür Liberal Parti’nin yerel seçimlere katılımın genişletilmesi konusunda halen net bir karara varamamış olması. Öte yandan Hür Liberallerin entegrasyon sözcüsü Serkan Tören’in, gerekliliği aşikar olan yerel seçimlere katılım hakkının üçüncü ülke vatandaşı olarak da adlandırılan, AB vatandaşı olmayanlara da tanınmasına olanak sağlayacak anayasa değişikliğinin gereksiz olduğunu ısrarla savunarak, bunun yerel yönetimlerin özgür iradesi ile değiştirilebilecek bir konu gibi göstermeye çalışması, halkın gözünü boyamaya yönelik bir tavırdır.
Toplumumuzun büyük bir bölümü, yani Almanya’da yaşayan 4 milyonun üzerinde insan, yerel seçimlerde oy kullanamıyor. Bu kitlenin en temel siyasal katılım hakkından mahrum bırakılması ne demokrasi ilkelerinle ne de sıkça sözü edilen entegrasyon hedefinle bağdaşmıyor.
Anayasa mahkemesi 1990 yılında yabancılar için yerel seçim hakkına ilişkin aldığı kararda demokrasi fikrinin temelinde yerleşik nüfus ile seçmenler arasında mutabakat oluşturulması gerekliliğinin altı çizilmekteydi. Bu karar siyasi erki sürekli olarak Almanya’da yaşayanların çoğunluğuna siyasal katılım hakkı tanımaya davet ediyordu.
Şu bilinmelidir ki, üçüncü ülke vatandaşlarına yerel seçimlere katılım hakkı tanınmadığı sürece toplumumuzun kayda değer bir bölümü demokratik ve siyasal süreçlerden dışlanmış olacaklardır. Dolayısıyla göçmen populasyonu yoğun olan bölgelerde demokrasi boşluğu oluşmaktadır. Çoğunluğun iradesi azınlığa dönüştürülmekte, gözardı edilmektedir.
Öte yandan yerel seçimlere katılım hakkı, Almanya’da yaşayan göçmenlerin entgerasyonu bağlamında da büyük önem taşımaktadır. Başarılı entegrasyonun temelinde katılım, ve hakların tanınması yatmaktadır. Demokrasinin temel haklarından başında seçme ve seçilme hakkı gelir.
Almanlar ve Avrupalılar olarak siyasal katılımın önemini, 1992 yılında Maastricht Anlaşması ile tüm AB vatandaşlarına yerel seçimlere katılım hakkını tanıyarak vurguladık. O tarihten bu yana sürekli ikameti Almanya’da bulunan tüm AB vatandaşları yerel ölçekte seçme ve seçilme hakkına sahipler. Edinilen deneyimler bu kararın ne kadar yerinde olduğunu gösteriyor.
Aynı demokrasi ilkesinin ve entegrasyon fikrinin AB vatandaşı olmayanlar için geçerli olmadığını ileri sürmenin nesnel bir biçimde haklı gösterilebilir bir yanı olmadığı gibi anayasal olarak da son derece düşündürücü olduğu belirtilmelidir. Zira AB vatandaşı olmayanlar ile AB vatandaşı olanların ve Almanların yaşam koşulları arasında herhangi bir fark yoktur. Sözkonusu olan yıllardır aynı ülkede yaşayan, çalışan ve vergisini ödeyen, çocukları aynı okulları giden insanlardır. Aralarındaki fark ise yaşadıkları bölgeleri ilgilendiren kararlarda sahip oldukları, ya da bir diğer durumda sahip olmadıkları, söz hakkıdır. Yabancıları birinci ve ikinci sınıf diye ayırmak haksızlık olduğu kadar ve kurumsal ayrımcılıktır da.
Birçok Avrupa ülkesinde üçüncü ülke vatandaşları için yerel seçimlere katılım hakkı doğal bir hak olarak algılanmakta ve AB’ye üye olmayan ülkelerin vatandaşlarına da tanınmaktadır. Finlandiya, İsveç, Danimarka, Estonya, Luksemburg, Irlanda, Belçika ve Hollanda’nın da aralarında bulunduğu ülkelerde uzun yıllardır yabancıların çalışmak, vergi ödemek ya da futbol oynamanın ötesinde yetileri olduğuna itimat edilmektedir. Tüm bu adı geçen ülkelerde yabancıların yaşam alanlarını ilgilendiren konularda söz hakkı bulunmaktadır.
Bu nedenle anayasanın yerel seçimlere katılım hakkını düzenleyen maddelerinde, AB vatandaşı olmayan ve sürekli ikameti Almanya’da bulunan yabancıların da bu hakka sahip olmalarını sağlayacak değişikliklerin yapılmasını talep ediyoruz.
