05/05/2012

Diplomatlar sayesinde yeniden doğdular

Düsseldorf Yahudi Cemaati (

Jüdische Gemeinde Düsseldorf) ile Türkiye Cumhuriyeti Düsseldorf Başkonsolosluğu işbirliği ile Düsseldorf Yahudi Cemaati’ne ait 'Leo Baeck Saal' isimli salonda özel gösterimi yapılan 'Turkish Passport' Belgeseli yaklaşık 200 izleyici tarafından izlendi.

İkinci Dünya Savaşı’nda bir grup Yahudi’nin hayatını kurtaran Türk diplomatlarının konu edildiği belgesel filmin özel gösteriminde Düsseldorf Başkonsolosu Fırat Sunel, Amerika Birleşik Devletleri’nin Düsseldorf Başkonsolosu Janice G. Weiner, Düsseldorf Yahudi Cemaati yetkilileri ile çok sayıda Alman ve Türk misafir hazır bulundu.

MACERA VE KORKU DOLU TREN YOLCULUĞU

O yıllarda ilgili ülkelerde görevli olan Türk diplomatlarının Türkiye Cumhuriyeti Pasaportu vermek suretiyle Nazi toplama kamplarına götürülerek öldürülmekten kurtardıkları Yahudilerin Avrupa’nın bir ucundan büyük korku ve maceralarla İstanbul’a kadar yaptıkları korku dolu tren yolculuğunun anlatıldığı filmde, o yolculuğa bir yolcu olarak şahit olmuş kişilerin de röportajlarına yer verilmiş. Belgesel’de Türk Pasaportu ile yaptıkları tren yolculuğunun ardından adeta hayata yeniden başladıklarını belirten yolcular, İstanbul’a varış gününü doğum günü olarak kabul ettiklerini ve Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin bu iyiliğini asla unutamayacaklarını dile getiriyorlar.

YAPILAN İYİLİKTEN BAHSEDİLMEMESİ ÇOK ASİL BİR TAVIR

Aynı zamanda o yıllarda Türk Pasaportu vererek bir grup Yahudi’nin toplama kamplarına götürülerek öldürülmesini engelleyen diplomatların yakınlarının görüşlerinin de röportajlarla yansıtıldığı filmin ardından görüşlerini sorduğumuz misafirler, böyle bir olaydan bu güne kadar haberdar olmadıklarını, o yıllarda bu asil ve cesur tavrı gösteren Türk diplomatlarının bu davranışları her türlü övgüyü hakkettiğini dile getirdiler. Böyle bir davranıştan bu güne kadar bu davranışı yapan diplomatlar ve Türkiye Cumhuriyeti Devleti tarafından reklamının yapılmamış olmasının da asil bir davranış olduğunu vurgulayan izleyiciler, bu yolculuğun öyküsünün bir sinema filmi olarak çekilmesi gerektiğini dile getirdiler. Zaman zaman izleyicilerin duygulandıkları ve göz yaşlarına hakim olamadıkları gözlenen filmin ardından izleyicilere Düsseldorf Yahudi Cemaati tarafından çeşitli ikramlarda bulunuldu.

İŞTE O CESUR DİPLOMATLAR

Peki bu mücadeleyi veren diplomasi kahramanları kimlerdi? İşte bu sorunun cevabı. Numan Menemencioğlu (Dışişleri Bakanı), Behiç Erkin (Paris), Saffet Arıkan (Vichy), İnayetullah Cemal Özkaya (Atina), Firuzan Selçuk (Belgrad), Pertev Şevki Kantemir (Budapeşte), Abdulhalat Birden (Budapeşte), Kudret Erbey (Hamburg), Galip Evren (Hamburg), Fuat Aktan (Constanza), Ragıp Rauf Arman (Costanza), Necdet Kent (Marsilya), Bedii Arbel (Marsilya), Mehmet Fuat Carım (Marsilya), Cevdet Dülger (Paris), Fikret Şefik Özdoğancı (Paris), Namık Kemalyolga (Paris), İrfan Sabitakça (Prag), Selahattin Ülkümen (Rodos), Burhan Işın (Varna)