Almanya’da yabancı meslek diplomaları denklik işlemleri nasıl yapılır?

Yabancı bir mesleki yeterliliğe sahip olan ve Almanya'da çalışmak isteyen kişilerin diplomalarının bazı koşullarda tanıtılması gerekir. Çünkü yasayla düzenlenmiş meslekler için bu tanınma zorunludur. 2012 yılından bu yana, yabancı diplomaya sahip kişiler için yasal olarak mesleki tanınma hakkı bulunmaktadır. Mesleki tanınma doktorlar ve hemşireler için zorunlu iken, diğer meslek grupları için isteğe bağlıdır. Diğer meslek grupları için de mesleki tanınmanın avantajları olduğunu belirtmek gerekir. Bahsedilen meslek örneklerine ek olarak; eğitimcilerin ve mimarların da bu süreçten geçmesi gerekmektedir. Konuyla ilgili olarak web.de isimli haber portalında yayınlanan haberi okurlarımız için derledik.

Almanya Federal Mesleki Eğitim Enstitüsü (Bundesinstituts für Berufsbildung - BIBB)'nün yabancı ülkelerden alınan meslek diplomalarının tanınması ile ilgili biriminin başkanı Claudia Moravek, fırıncı veya marangoz gibi düzenlemeye tabi olmayan meslek sahiplerinin yeterliliklerini kanıtlamasına gerek olmadığını ifade etse de, yine de alınacak olan mesleki tanınmanın faydalı olacağını vurguluyor. Moravek, bu durumdaki kişilerin diplomalarını tanıtmalarının kendilerini profesyonel olarak geliştirebilmeleri ve kazançlarını arttırabilmeleri açısından faydalı olduğunu, diplomaların tanınması veya denklik yapılmasının çalışanların sahip olduğu niteliklerinin bir nevi resmi isbatı olacağının altını çiziyor.

TANINMA İŞLEMİ İÇİN OLUŞTURULAN ONLİNE PLATFORM

İşyeri Eğitimi Araştırma Enstitüsü bünyesinde faaliyet gösteren Entegrasyon Yoluyla Nitelik Kazandırma Programı'ndaki (Integration durch Qualifizierung - IQ) tanıma ve niteliklendirme uzmanı olan Ulrike Benzer de mesleki tanınmanın etkilerinin düşünülmesi gerektiğini şu sözlerle dile getiriyor: “Biz danışmanlık sürecinde yurtdışından alınan meslek diplomalarının tanınmasının sembolik bir etkisi olduğunu tesbit ettik. İlgili kişilerin ülkelerinde yaptıkları mesleklerin geniş anlamda tanınması, onlar üzerinde farklı bir etki yaratıyor. Mesleğinizin yasal düzenlemelere tabi olup olmadığını, Federal Mesleki Eğitim Enstitüsü’nün ilgili tanınma portalını kullanarak anında sorgulatabilirsiniz.

KONUYLA İLGİLİ BİLGİLENDİRİCİ VİDEOYU İZLEMEK İÇİN TIKLAYIN

TANINMA İŞLEMLERİ İÇİN GEÇERLİ BİR OTURUM OLMASI GEREKLİ Mİ?

Mevcut yasalara göre Almanya için gerekli oturum izni olmayan ya da Almanya'da ikamet etmeyen kişiler de meslek denkliği için başvurabilir. Şu an için dikkate alınması gereken diğer bir husus ise üçüncü dünya ülkelerinden gelen bireylerin Almanya'da uzman olarak çalışabilmeleri için vize başvurusu yaparken yabancı meslek yeterliliklerini ilgili yetkili Alman kurumları tarafından Alman diploması ile eşdeğer kabul edildiğini kanıtlamak zorunda olmasıdır. Şu anki uygulamaya göre yazılım ve bilişim uzmanları için bazı istisnalar geçerlidir.

BAŞVURU İÇİN HANGİ BELGELER GEREKLİDİR?

Genel olarak, 2012 yılında uygulamaya konulan yasal tanınma hakkı, yalnızca kendi ülkelerinde devlet tarafından tanınan bir yeterliliği kazanmış kişiler için geçerlidir. Tanınma süreci için ise çeşitli belgelere ihtiyaç vardır. Bunlar; kişinin kimliği ile ilgili belgeler, mesleki niteliklere ilişkin sertifikalar ve karneler, özgeçmiş ve iş deneyimini kanıtlayıcı belgelerdir. Halk arasında “alaylı” olarak adlandırılan kişilerin mesleklerinin tanınması mümkün olmuyor. Bu nedenle konunun uzmanları ilgili kişilerin kariyer ve mesleki durumlarının belgelenmesinin çok önemli olduğunun altını çiziyorlar. Müracat yapacak kişilerin belgelerinin Almanca dilinde olması gerekiyor. Ancak bazı yerlerde ve durumlarda İngilizce veya diğer diller de kabul edilebiliyor.
Yabancı diplomaların eğitim içeriği Alman referansları ile karşılaştırıldığında ortaya farklılıkların çıkması durumunda kısmi denklik verilebilir. Bu durumda olan adaylardan diplomasının tam olarak tanınabilmesi için ek bir sınav ya da eğitim alması istenebilir. Konunun uzmanları ilgili kişinin diplomalarının tanınması için Almanca bilme zorunluluğunun olmadığına, ancak ilgili mesleğin Almanya’da pratikte yapılması için bir önkoşul olabileceğinin altını çiziyorlar

SAVAŞ BÖLGELERİNDEN GELENLERE İSTİSNA

Konunun uzmanları denklik başvurusunda eksik belge ile müracat edenlerin bazılarına istisna uygulanabileceğinin altını çiziyorlar. Örnek olarak başvuru sahibi kaynaklı olmayan nedenlerden dolayı belge teslim edemeyenlere, savaş bölgelerinden gelen mültecilere bu konuda istisna uygulanabiliyor. Bu şartları taşıyan adaylar için alternatif prosedürlere ilişkin yasal haklar bulunmaktadır. Bu şartları taşıyan adaylar daha sonra bir yeterlilik sınavı, adaptasyon kursu veya uygulamalı test ile mesleki becerilerini isbatlayabilirler. Ancak bu uygulama malesef tüm meslekler için geçerli bir uygulama olmadığının da bilinmesinde fayda var.

TANITMA ÜCRETİ NE KADAR?

Tanınma prosedürünün maliyeti 600 Euro civarında olabileceği, bazı durumlarda bu miktarın da üzerine çıkabileceği belirtiliyor. Almanya'da işsiz ya da iş arayanlar için bu ücret İş Bulma Kurumu veya Jobcenter tarafından karşılanabiliyor. Ancak bu durumda olanlar tanıtım işlemini başlatmadan önce ilgili kurumlara bu ücretin karşılanması için başvuru yapmaları gerekmektedir. Öte yandan, hâlihazırda bir iş sahibi olunduğu halde bu sürece maddi açıdan gücü yetmeyen herkes, Federal Eğitim ve Araştırma Bakanlığı tarafından sağlanan diploma tanınma desteği programına başvurabilir. Ancak bu durumda da önce mali destek başvurusunun, ardından tanınma başvurusunun yapılması gerekmektedir.

YARDIM İÇİN BAŞVURULACAK YERLER VE KARŞILAŞILABİLECEK SORUNLAR...

Tanımanın hangi kuruluş tarafından yürütüldüğü, ilgili mesleğe ve çalışma yerine bağlıdır. Yukarıda bahsedilen Entegrasyon Yoluyla Nitelik Kazandırma Ağı’nın (Integration durch Qualifizierung) Almanya genelinde danışma merkezleri bulunmaktadır. Ayrıca, Federal Mesleki Eğitim Enstitüsü’nün tanınma portalı aynı zamanda ilgili yerlere yönlendirme imkanı da sunmaktadır.
Bahsedilen maliyetlerin yanı sıra,aranan nitelikler de sürece engel oluşturabileceği için, özellikle kişi mevcut işine ara veremiyorsa veya vermek istemiyorsa, bu durumda oldukça uzun bir süreçle karşı karşıya kalmak mümkündür.Federal Mesleki Eğitim Enstitüsü’ne göre, gerekli tüm belgeler sorumlu makama sunulduktan sonra, tanınma süreci ortalama olarak üç ay kadar sürebilmektedir. Bazı durumlarda sorumlu kurum tanınma prosedürünü bir ay daha uzatabilir.

Haber: Melda Bayrak – (Almanya Bülteni) – Düsseldorf
Fotoğraf: